Kamulaştırma Nedir?
Kamulaştırma, kamu yararı için özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların, kamu tüzel kişileri tarafından bedelini ödeyerek el konulması veya bunlar üzerinde irtifak hakkı tesis edilmesi işlemidir. Kamulaştırma, mülkiyet hakkına getirilmiş bir sınırlamadır.
Kamulaştırmanın Amacı
Kamulaştırmanın amacı, kamu yararının gerektirdiği durumlarda, özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların kamu hizmetine tahsis edilmesidir. Kamulaştırma, yol, köprü, hastane, okul, sanayi tesisi gibi kamu hizmetlerinin yürütülmesi için gerekli olan taşınmaz malların edinilmesini sağlar.
Kamulaştırmanın Şartları
Kamulaştırmanın yapılabilmesi için aşağıdaki şartların varlığı gerekir:
- Kamu yararı: Kamulaştırma, kamu yararı için yapılabilir. Kamu yararı, kamunun genel menfaatinin gerektirdiği her türlü durumu ifade eder. Kamu yararının belirlenmesinde, kamunun ihtiyaçları, kamunun korunması ve kamunun çıkarlarının gözetilmesi gibi hususlar dikkate alınır.
- Yetki: Kamulaştırma, kamu tüzel kişileri tarafından yapılabilir. Kamu tüzel kişileri, kamu yararı için gerekli olan taşınmaz malları kamulaştırabilir.
- Bedel: Kamulaştırmada, kamulaştırılan taşınmazın bedeli ödenir. Kamulaştırılan taşınmazın bedeli, taşınmazın gerçek değeridir.
Kamulaştırmanın Süreci
Kamulaştırma süreci, aşağıdaki aşamalardan oluşur:
- İmar planı: Kamulaştırma, imar planı ile belirlenir. İmar planı, kamulaştırmayı gerektiren kamu hizmetlerinin hangi alanlarda yapılacağını gösterir.
- Kamulaştırma kararı: Kamulaştırma kararı, kamu tüzel kişisi tarafından alınır. Kamulaştırma kararı, kamulaştırılacak taşınmazın maliki veya mülkiyetinde hak sahibi olan kişilere tebliğ edilir.
- Kamulaştırma bedelinin tespiti: Kamulaştırma bedeli, bilirkişi tarafından tespit edilir. Kamulaştırma bedelinin tespitinde, taşınmazın gerçek değeri esas alınır.
- Kamulaştırma bedelinin ödenmesi: Kamulaştırma bedeli, kamu tüzel kişisi tarafından taşınmazın maliki veya mülkiyetinde hak sahibi olan kişilere ödenir.
- Tapu kaydının terkini: Kamulaştırılan taşınmazın tapu kaydı, kamu tüzel kişisi adına terkin edilir.
Kamulaştırmanın Hukuki Sonuçları
Kamulaştırma, taşınmazın mülkiyetinin kamuya geçmesi sonucunu doğurur. Kamulaştırma nedeniyle taşınmazın maliki veya mülkiyetinde hak sahibi olan kişiler, kamulaştırma bedelini alarak taşınmazın mülkiyetini kaybeder.